Trudno być Bogiem. Wizje średniowiecza we współczesnej kinematografii

Trudno być Bogiem

Produkcja filmów historycznych nierzadko okazywała się większym wyzwaniem niż utworów osadzonych we współczesności. Wpływ na to mógł mieć szereg czynników, zarówno finansowych (większy koszt kostiumów, scenografii, rekwizytów), jak i realizacyjnych (wygórowane ambicje twórców, trudności w adaptacji konkretnych wydarzeń na język medium, niezgodność z faktami). Mimo to rzesze reżyserów i reżyserek z całego świata od samych … Czytaj dalej

Pasażerowie nocy – o „Pociągu” Jerzego Kawalerowicza – Krótka Historia Polskiego Kina

Współcześnie podróż pociągiem nad morze wielu kojarzy się traumatycznie: potężne opóźnienia, rozklekotany skład TLK, niedziałająca klimatyzacja, przepełnione wagony i nadgorliwi podróżujący urządzający sobie przedurlopowy bifor w przedziale, za nic mając współtowarzyszy niedoli. Kolej, spośród wszystkich środków transportu zbiorowego, zdaje się jednak najlepszym do prowadzenia obserwacji ludzkich zachowań, odruchów i popędów – nieważne czy w kluczu … Czytaj dalej

Zupa wszystko – recenzja filmu „Here” – Berlinale 2023

Here

Czym byłby dziś ten mityczny Zachód, gdyby nie tabuny gastarbeiterów wykonujących zawody, na które większość Belgów, Niemców czy Francuzów nie ma ochoty? Dzieje Starego Kontynentu to historia ciągłej fluktuacji ludów, narodów i społeczności. Prób uchwycenia zróżnicowania etnicznego było w europejskim kinie aż nadto, zarówno tych mniej, jak i bardziej udanych. Wyobcowanie, gettoizacja, pospolity rasizm i … Czytaj dalej

Kto się boi Virginii Woolf? – recenzja filmu „Orlando, ma biographie politique” – Berlinale 2023

Po co pisać biografie osób transpłciowych, skoro najlepsza i tak powstała blisko sto lat temu? Z tego założenia wyszedł Paul B. Preciado, gdy zaproponowano mu stworzenie własnej. Hiszpański autor zebrał więc 26 osób w różnym wieku, których faktyczna płeć różni się od tej przypisanej przy urodzeniu. Każda z nich wciela się w Orlando, głównego bohatera … Czytaj dalej

TOP Pełnej Sali – Michał Konarski

Miesiąc temu kolejność tego topu pewnie byłaby inna, za tydzień prawdopodobnie również by się zmieniła. Nie mniej, jestem prawie pewny, że jest to 100 filmów, które a) bardzo mi się spodobały, b) najmocniej ze wszystkich wpłynęły na mój gust, c) zmieniły coś w moim życiu. 1. Harmonie Werckmeistera (2000), reż. Béla Tarr 2. Out 1 … Czytaj dalej

Żyć czy nie żyć? – recenzja filmu „Pamięć ziemi” – Pięć Smaków

Trudno o większy banał we współczesnym kinie artystycznym niż pozbawiona szerszych znaczeń krytyka kapitalizmu. Dramatów społecznych, thrillerów o nierównościach, antysystemowych komedyjek i zaangażowanych dokumentów było aż nadto, mało które z nich jednak, poza przyjęciem proegalitarnej optyki, porzuciły klisze i schematy, skupiając się na zjawiskach dotychczas pomijanych. Wśród tych zagadnień najsłabiej wybrzmiewał temat śmierci – chyba … Czytaj dalej

Nikogo nie zabiła, a jednak zakazana. Wywiad z Sorayosem Prapapanem – Pięć Smaków

Sorayos Prapapan

Sorayos Prapapan po premierze swojego debiutanckiego pełnego metrażu – Arnold jest wzorowym uczniem – na festiwalu w Locarno, wyrasta na jednego z najciekawszych filmowców młodego pokolenia pochodzących z Tajlandii. Choć od początku pracujący w przemyśle jako dźwiękowiec stawia dopiero pierwsze kroki na stołku reżysera, to jego shorty: Raksa dindaen (2016), Death of the Sound Man … Czytaj dalej

Śmierć dźwiękowca – recenzja filmu „24” – Pięć Smaków

24

Jak wysoko dźwiękowiec powinien trzymać mikrofon, by mieć pewność, że nie przeszkodzi kopulującej parze wydobyć z siebie jęków rozkoszy zadowalających reżysera? Czy, zbierając śpiew wokalistki na scenie, może przysłonić wyklaskujące rytm chórzystki? Jakie odgłosy da się zebrać, nagrywając miasto – szum pędzących samochodów, przypadkowy wrzask kobiety, stukot trwającej w pobliżu budowy? Te i dwadzieścia jeden … Czytaj dalej

Festiwal Pięć Smaków 2022. Zapowiedź 16. edycji przeglądu kina azjatyckiego

16. Pięć Smaków

Od 25 października znamy program tegorocznej edycji festiwalu Pięć Smaków, największego przeglądu kina azjatyckiego w Polsce. Jak co roku naszemu uczestnictwu w wydarzeniu towarzyszyć będzie grid – tabela z tytułami, w której znajdziecie oceny krytyków filmowych, dziennikarzy i filmoznawców. Tradycyjnie również na bieżąco relacjonować będziemy festiwalowe pozycje – od krótkich notek, przez recenzje i wywiady, … Czytaj dalej

Niech cały wiruje świat – recenzja filmu „Apokawixa”

Apokawixa

Prywatki, których nie przeżył nikt, po Projekcie X (2012) zdają się być nieco wyeksploatowanym motywem zachodniej kinematografii, a sam film posłużył za synonim tego typu rozrywki. Oczywiście w ostatniej dekadzie pojawiały się równie ciekawe tytuły, także na rodzimym poletku – chociażby średnio przyjęta, acz całkiem udana czarna komedia Wszyscy moi przyjaciele nie żyją (2020) Jana … Czytaj dalej

Kto nazwał Polańskiego „karłem”? – recenzja książki „Fabryka splendoru”

fabryka splendoru

Trudno znaleźć jednoznaczną definicję festiwalu filmowego, bo chodzi w nich bynajmniej nie tylko o przegląd najciekawszych filmów sezonu. Kinofile zacierają ręce na możliwość oglądania po pięć tytułów dziennie, branża cieszy się na redystrybucję prestiżu, media głównego nurtu przygotowują sensacyjne nagłówki w związku z ferworem plotek i skandali, a dziennikarze i krytycy szykują się na pisanie … Czytaj dalej

Kebabistan – recenzja filmu „Chleb i sól” – Gdynia 2022

Chleb i sól

To, że Polska zamiast mlekiem i miodem płynie wódką i „baraniną” z sosem mieszanym na cienkim cieście, wiemy nie od dziś. Życie wokół kebabowni kręci się jak niegdyś przy barach kawowych i piwnych. Tortille, pity i kapsalony wpisały się w polski krajobraz i kulturę, co świetnie oddał Krystian Nowak w swojej książce Kebabistan. Nic więc … Czytaj dalej

Alla fiera dell’ovest – recenzja filmu „Tori i Lokita”

Tori i Lokita

Luc i Jean-Pierre Dardenne należą do grona prawdziwych weteranów Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes. Dwie Złote Palmy (Rosetta, Dziecko), liczne wyróżnienia i niezmiennie długie owacje na stojąco ugruntowały status belgijskiego rodzeństwa jako stałych bywalców Lazurowego Wybrzeża. Ich najnowszy film – Tori i Lokita – Jury pod przewodnictwem Vincenta Lindona uhonorowało specjalną nagrodą z okazji 75. … Czytaj dalej

Czy nadszedł czas na bojkot izraelskiej kultury? Rozmowa z Nadavem Lapidem

Nadav Lapid

Nadav Lapid jest jednym z najbardziej wyrazistych głosów we współczesnym kinie Izraela. Rozpoznawalność przyniosły mu Synonimy, za które zdobył Złotego Niedźwiedzia na Berlinale. W 2021 powrócił z Kolanem Ahed, nagrodzonym w Cannes politycznym manifestem o kondycji współczesnego Izraela. W tym roku twórca został zaproszony do Jury konkursu głównego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Nowe Horyzonty. Korzystając z … Czytaj dalej

Á propos La Paz – recenzja filmu „Wielki ruch” – Nowe Horyzonty

Wielki ruch 2

Realia życia mieszkańców Boliwii, ale też szerzej Ameryki Południowej, są w naszym kraju zdecydowanie zbyt mało znane. Świadomość jednak się zmienia, głównie dzięki pracy reportażystów oraz popularyzatorów wiedzy o świecie, zarówno polskich, jak i zamieszkujących tereny od Meksyku po Andy południowe. Do tej grupy należy doliczyć filmowców, którzy traktują kino jako soczewkę odbijającą społeczne niepokoje … Czytaj dalej

Meksyk, All Inclusive – recenzja filmu „Sundown” – Nowe Horyzonty

Sundown

Powiedzieć o Michelu Franco, reżyserze Sundown, że jest kontrowersyjny, to jak nie powiedzieć nic. W ojczyźnie jego filmy wpisały się w gorący konflikt polityczny dotyczący stosunku białych Meksykanów do rdzennej ludności o innym kolorze skóry. Premierze wcześniejszego projektu, Nowego porządku [NASZA RECENZJA], towarzyszyła dyskusja nad klasistowskim podejściem Franco w portretowaniu klas nieuprzywilejowanych i rasistowskim, gdy … Czytaj dalej

Freud na wywczasie – recenzja filmu „Takie lato”

Takie lato

Seans Takiego lata z pozoru może być marzeniem dla psychoanalityków wszelkiej maści. Trzy „nimfomanki” zamknięte w oddalonej od miejskich ośrodków willi zostają poddane próbie odzwyczajenia się od seksu. W dodatku wszystko jest zaaranżowane przez uniwersytety – jeden z Niemiec i jeden z Kanady. Mają spędzić tak dwadzieścia sześć dni z trwającą dobę przerwą w połowie … Czytaj dalej

Susan Sontag, krytyczka

Sontag

Współcześnie filmografia Susan Sontag nie spotyka się niestety z należytym rozgłosem. Osiemnaście lat po śmierci ikony amerykańskiej sceny artystycznej i intelektualnej polska publiczność wreszcie doczekała się pełnej retrospektywy jej twórczości – od debiutanckiego Duetu dla Kanibali (1969) po eseje telewizyjne przybliżające stanowiska autorki na kwestie literatury, kinematografii czy teatru. Wśród nich znalazł się również doceniony na … Czytaj dalej

Śniegu miało nigdy już nie być – recenzja filmu „Infinite Storm”

Infinite Storm

Trzy pełnometrażowe fabuły (Córka boga, Śniegu nigdy już nie będzie oraz omawiane Infinite Storm), jeden short (Nightwalk) i nowelka w pandemicznej antologii W domu to dorobek twórczy Małgorzaty Szumowskiej zaprezentowany publiczności na przestrzeni ostatnich trzech lat. W międzyczasie reżyserka zdążyła ogłosić kolejne dwa tytuły – wciąż czekające na półce All Inclusive (2020) i The Gambler … Czytaj dalej

Imię: Márta – recenzja filmu „Przygotowania, żeby być razem na czas nieokreślony”

Przygotowania, żeby być razem na czas nieokreślony

Trudno jest ukazać na ekranie miłość od pierwszego wejrzenia, nie powielając przy tym schematów rozwiniętych już przez kinematografię. Przygotowania, żeby być razem na czas nieokreślony gatunkowo zaliczane mogą być do melodramatów, aczkolwiek drobiazgowa dbałość o wyczucie odpowiedniej przestrzeni i wydobycia z niej mroku powoduje, że film Lili Horvát ogląda się bardziej jak noirowy dramat psychologiczny. … Czytaj dalej

Niemiec Niemcowi Niemcem – recenzja filmu „Strzał z bliska” – Tydzień Filmu Niemieckiego

Strzał z bliska

Akcja drugiej w karierze pełnometrażowej fabuły Franziski Stünkel odbywa się pod koniec lat 70. we wschodnich Niemczech. Reżyserka, do opowiedzenia o konflikcie jednostki z systemem posłużyła się biografią Wernera Teske, funkcjonariusza Stasi oskarżonego o szpiegostwo przeciwko NRD. Stünkel na kanwie życia ostatniego straceńca w historii niemieckiego systemu karnego stworzyła własnego bohatera – Franza Waltera, który … Czytaj dalej

Tydzień Filmu Niemieckiego – wywiad z Renatą Kopyto, kierowniczką Domu Norymberskiego

Tydzień Filmu Niemieckiego baner

Tegoroczna edycja Tygodnia Filmu Niemieckiego w wersji stacjonarnej zacznie się 21 stycznia i potrwa do 3 lutego. Wyselekcjonowane pozycje w swoich ulubionych kinach będą mogli oglądać widzowie z Krakowa, Wrocławia, Warszawy, Katowic, Opola, Poznania, Torunia i Kielc. 4 lutego przegląd przeniesie się do internetu, gdzie za pośrednictwem platformy MOJEeKINO.pl wybrane filmy będzie można odtwarzać przez … Czytaj dalej

Straszyć jak jagnię – recenzja filmu „Lamb”

Lamb

„Jeśli żart ma ukąsić – to nie jak pies, ale jak jagnię kąsać powinno, w przeciwnym bowiem razie nie żart to będzie, ale grubiaństwo”. Te słowa Giovanniego Boccaccio, choć traktują o dowcipkowaniu, śmiało można przekształcić tak, by dotyczyły przerażenia. Bo na dłużej zostanie z nami horror czy thriller, który zamiast leniwie wywołując lęk przy użyciu … Czytaj dalej

Do The Right Thing — recenzja filmu „Nie patrz w górę”

Nie patrz w górę

Reżyser Big Short (2015) i Vice (2018) oddał widzom swój nowy projekt, w którym opowiada o wielkim niebezpieczeństwie, jakie grozi ludzkości. Nie trudno przegapić w Nie patrz w górę paralelę względem katastrofy klimatycznej, którą w scenariuszu nakreślił Adam McKay. Jednak czy wysokobudżetowa, wypełniona najważniejszymi nazwiskami współczesnego Hollywoodu produkcja ma szansę trafić do widzów spędzających pierwszy … Czytaj dalej

American Film Festival 2021 – online

Ida Lupino AFF

Wirtualna część tegorocznego święta kina amerykańskiego w Polsce jest idealną okazją do nadrobienia, bądź przypomnienia sobie dzieł klasycznych. W selekcji znajdziemy jednak również sporo nowości – zarówno wśród fabuł, jak i dokumentów. W wielu przypadkach festiwal może okazać się jedyną okazją do obejrzenia tych dzieł, gdyż nie zainteresowały polskich dystrybutorów. W programie znalazła się cała … Czytaj dalej

Wiara i tęcza – recenzja filmu „Wszystkie nasze strachy”

Wszystkie nasze strachy

Ogłaszając werdykt jury podczas 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, przewodniczący gremium Andrzej Barański przekazał, że kierowano się dwiema zasadami. Tegoroczny laureat Złotych Lwów miał być „piękny i ważny”. Wszystkie nasze strachy oba te warunki spełniają, aczkolwiek posiadają jeszcze coś, czym żadna inna produkcja z tegorocznego konkursu głównego nie mogła się pochwalić. Siłą napędową … Czytaj dalej

Dzień dziadka — recenzja filmu „Wesele”

wesele

Drugi film o tym samym tytule autorstwa Wojciecha Smarzowskiego – jak zresztą cała wcześniejsza twórczość reżysera – podzielił widzów, jeszcze zanim większość z nich go zobaczyła. Jedni rozpoczęli partyzantkę internetową, wystawiając mu negatywne oceny na Filmwebie. Drudzy zaś, ekstatycznie zakomunikowali światu, że Smarzol stworzył obraz czasów, na miarę dramatu Wyspiańskiego z początku XX wieku. Wesele … Czytaj dalej

Bolało jak dziarałeś? – recenzja filmu „Człowiek, który sprzedał swoją skórę”

Człowiek, który sprzedał swoją skóręCzłowiek, który sprzedał swoją skórę

Północnoafrykańskie kino od kilku lat stara się podejmować tematy dotychczas pomijane w filmach z państw arabskich. Zerwanie z postrzeganiem cielesności jako tabu zaowocowało zresztą w kilka produkcji zachwycających zarówno publiczność Maghrebu, jak i zagraniczną. Czy najnowszy film Kaouther Ben Hanii utrzymał poziom algierskiego dramatu społecznego Nadal kryję się z paleniem (2016) czy może bliżej mu … Czytaj dalej

A to Polska właśnie – recenzja filmu „kRAJ”

kRAJ

Twórcom Ataku paniki (2017) zarzucano kopiowanie pomysłu wyprodukowanych przez Pedro Almodóvara Dzikich historii (2014). Tę krytykę należałoby jednak przekierować na kRAJ, bo to właśnie tutaj doszło do przeniesienia na polskie warunki „przekraczania granic wytrzymałości” bohaterów. Najnowszy film warszawskiej filmówki wiele jednak różni od argentyńskiego kandydata do Oscara. Między innymi fakt, że składa się z nieco … Czytaj dalej

Spróbować‌ ‌wszystkiego‌ ‌-‌ ‌recenzja‌ ‌filmu‌ ‌“Ostatni‌ ‌komers”‌

Ostatni komers

Większość spośród najpopularniejszych filmów o nastolatkach z ostatnich kilku lat swoją przygodę rozpoczynało w Utah, na festiwalu Sundance. Debiut fabularny Dawida Nickela jest jednak czymś więcej, niż niezależnym, niskobudżetowym, zaangażowanym społecznie filmem o młodych ludziach. To przede wszystkim bardzo rzadkie w naszym kraju, naprawdę udane kino inicjacyjne. Kino, które zamiast oceniać dokonania bohaterów, wręcz cieszy … Czytaj dalej

Złoty paw, złote jajo – recenzja filmu „Sweat”

Sweat

“Nie wiemy w jakiej sekcji pokazywany byłby Sweat, gdyby zeszłoroczne Cannes się odbyło. Gdybym miał obstawiać, byłaby to Un Certain Regard” – tak o wyprodukowanym przez siebie filmie wypowiedział się Mariusz Włodarski podczas jednego ze spotkań po seansie. Czy najnowszy film Magnusa Von Horna opowiadający o losach młodej influencerki, Sylwii Zając, zasługiwał jednak na to, … Czytaj dalej

Narodowy PTSD – recenzja filmu „Pokolenie Utøyi”

Pokolenie Utoya

Każdy naród nosi w sobie pierwiastek wspólnotowego lęku spowodowanego tragedią, która odcisnęła swoje piętno na jego obywatelach. Żadne wydarzenie nie połączyło i nie podzieliło jednocześnie tak mocno Polaków jak katastrofa w Smoleńsku. Francuzi wciąż muszą mierzyć się z traumami spowodowanymi przez zamach na redakcję Charlie Hebdo. W Norwegii na szczęście do polaryzacji społeczeństwa nie doszło … Czytaj dalej

Klasyka egipskiego kina na Netflixie – filmowa biografia Youssefa Chahine

Istnieją państwa, które mogą pochwalić się twórcą kręcącym filmy na ich temat od narodzin aż do śmierci. Polskim przykładem takiego reżysera może być Andrzej Wajda, który od szkolnych etiud po Powidoki (2016) opisywał nasz kraj i społeczeństwo. W Indiach taką postacią był Satyajit Ray, który swoją Trylogią Apu otworzył nowy rozdział w kinematografii. Ojcem chrzestnym … Czytaj dalej

Varoufakis Unchained – recenzja filmu „Dorośli w pokoju”

Najnowsze dzieło Costy-Gavrasa opowiada o jednym z najbardziej znienawidzonych przez europejski establishment polityków minionej dekady. Na podstawie książki Porozmawiajmy jak dorośli, która ukazała się w Polsce nakładem Wydawnictwa Krytyki Politycznej, francuski reżyser greckiego pochodzenia stworzył biograficzny obraz o jej autorze – Janisie Warufakisie. Film Costy-Gavrasa jest jednak niczym polityczna kariera Warufakisa – na pomyśle i … Czytaj dalej

Klasyczna Sala: Nie dotykaj mnie – „Out 1” (1971)

Najpopularniejszymi filmami o bardzo długim metrażu są najprawdopodobniej produkcje filipińskiego mistrza Lava Diaza albo Szatańskie Tango (1994) Beli Tarra. Dzięki obecności w Polsce portalu MUBI mamy jednak również dostęp do wcześniejszych dzieł światowej kinematografii. A wśród nich, długie niczym tasiemiec filmy również zajmują ważne miejsce. Trudno zdefiniować, czego adaptacją jest Out 1 w reżyserii Jacques’a … Czytaj dalej