Straszyć jak jagnię – recenzja filmu „Lamb”

Trzech dorosłych Islandczyków na skraju załamania nerwowego służy Jóhannssonowi do rozważań nad naturą zachowań człowieka w sytuacjach, do których nikt nigdy nie był przygotowywany. Bohaterowie żyjący z dala od miast, a przez to również możliwości udania się na terapię, są zmuszeni albo uruchomić w sobie wyparte, zwierzęce instynkty albo zdusić emocje wybiegając z domu w stronę otaczającego wyspę oceanu.

Ludzkich tragedii nie powinno się porównywać, aczkolwiek uczciwie patrząc na sprawę, Maria bardziej pokazuje po sobie ogrom zła, którego w życiu doznała. Rozpatrując to małżeństwo przez pryzmat patriarchalnego konstruktu głowy rodziny – to Maria jest osobą, która, gdy trzeba, sięgnie po broń i obroni Dom. W tej materii Lamb blisko do emancypacyjnych nurtów oscylujących wokół horroru. W obliczu zagrożenia to nie płeć, a instynkty i charakter decyduje kto weźmie odpowiedzialność.

Ada – główna postać, wokół której zbudowano cały scenariusz jest, ujmując rzecz łagodnie, niecodziennym dzieckiem. Tożsamość tej postaci warto jednak poznać na własną rękę, toteż powstrzymam się od zdradzania fabuły. Na uwagę zasługuje fakt, że inaczej niż w Annette Leosa Caraxa ukazano upodmiotowienie dziecka – niekoniecznie upupiając i nadając rolę lalki, a jedynie zmieniając nieco ogólną morfologię.

To na co warto zwrócić u Jóhannssona uwagę, to brak dalszego planu. Wszystkie cztery postaci występujące w obrazie stale ze sobą konkurują i zasługują na miano leading role. Widać w tym dozę inspiracji twórczością Béli Tarra, który pełnił przy tym projekcie funkcję producenta wykonawczego. Islandzki reżyser, podobnie zresztą jak węgierski mistrz, raczy nas prostotą kadru i wymaga choć krzty kontemplacji nad oglądaną sceną. Aby jednak nie zanudzać – na pierwszy plan wyciąga wszystko co żyje życiem innym, niż człowiek – bez względu na czy jest to nieszczęsny kot z Szatańskiego tanga (1994), nieruchomy co prawda wieloryb z Harmonii Werckmeistera (2000) czy pocieszny pies pasterski z Lamb właśnie.