In memoriam João César Monteiro (1939-2003)

Równo 20 lat temu odszedł João César Monteiro, jeden z najbardziej wpływowych portugalskich reżyserów, niepoprawny politycznie i obyczajowo lekkoduch, którego serce biło zawsze po właściwej stronie, nawet jeśli oczy jego filmowych postaci perwersyjnie wędrowały za dekolty i pod spódnice rozkwitających dziewcząt. Był „kontrolującym się schizofrenikiem” – jak mawiał o nim Manoel de Oliveira.   Dzieła … Czytaj dalej

Manoel de Oliveira w 114. rocznicę urodzin

11 grudnia to dzień urodzin jednego z ulubionych twórców naszej redakcji – portugalskiego mistrza Manoela de Oliveiry. Reżyser przyszedł na świat w 1908 roku w Porto, z którym związany był całe życie, przyglądając się właściwie jego rozwojowi od czasów monarchii, przez epokę Estado Novo Salazara, aż po ukonstytuowanie ostatniej republiki. Działalność filmową rozpoczął już w … Czytaj dalej

Bohdan Kosiński – setna rocznica urodzin

Dziś przypada 100. rocznica urodzin Bohdana Kosińskiego. Z tej okazji przybliżamy sylwetkę polskiego reżysera. Nieco dziś zapomniany filmowiec był w swojej twórczości wierny kinu dokumentalnemu. Po studiach reżyserskich w Łodzi związał się z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych, w której pracował przez większą część kariery. Pierwsze kroki Kosińskiego w zawodzie przypadły na czas popaździernikowej odwilży, a twórca … Czytaj dalej

In memoriam Jean-Luc Godard (1930-2022)

Ocierając łzy spływające po rozgrzanych od gorączki polikach, zastanawiam się, ile udziału w sentymentalnym pożegnaniu z językiem Godarda ma rozkładająca mnie choroba, a ile z tych uronionych kropli krzyczy: „proszę, skłam” – nie inaczej niż Sterling Hayden wołający do Joan Crawford w wielokrotnie cytowanym przez Francuza westernie Raya. Jak trudno odpowiedzieć mi na to pytanie, … Czytaj dalej

Między przeszłością a teraźniejszością — przegląd filmów Rity Azevedo Gomes

Na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Nowe Horyzonty we Wrocławiu już od dziś można oglądać, zdaniem naszej redakcji, jedną z najważniejszych premier tego wydarzenia czyli Kegelstatt Trio Rity Azevedo Gomes. Czołowa portugalska reżyserka w swoim dziele czerpie z teatralnej komedii Rohmera, Le Trio en mi bémol (1988), inspirowanej utworem Mozarta „Kegelstatt-Trio” w Es-dur. Nasz redaktor Tomasz Poborca … Czytaj dalej

Przewodnik po Mekasie. Co obejrzeć podczas jego retrospektywy na Nowych Horyzontach?

Zapewne nie każdy obecny bywalec festiwalu Nowe Horyzonty zdaje sobie sprawę z tego, że tegoroczny przegląd filmów Jonasa Mekasa nie jest wcale pierwszą prezentacją jego dzieł podczas tej imprezy. Był on bowiem bohaterem retrospektywy pierwszego festiwalu w 2001 roku, gdy odbywał się on w Sanoku. Niewielki, acz znaczący wybór twórczości prezentował również w zeszłym roku … Czytaj dalej

Aleksiej Bałabanow – przegląd twórczości

Z końcem czerwca ofertę serwisu MUBI opuści retrospektywa jednego z najlepszych reżyserów lat 90. i zerowych, ALEKSIEJA BAŁABANOWA. Ten wybitny rosyjski twórca zmarł w 2013 roku, w wieku 54 lat na zawał serca, podczas prac nad biografią Stalina, realizowaną w konwencji filmu gangsterskiego. Pochodzący z Jekaterynburga artysta debiutował w 1991 roku adaptacją sztuki Samuela Beckett, … Czytaj dalej

Susan Sontag, krytyczka

Sontag

Współcześnie filmografia Susan Sontag nie spotyka się niestety z należytym rozgłosem. Osiemnaście lat po śmierci ikony amerykańskiej sceny artystycznej i intelektualnej polska publiczność wreszcie doczekała się pełnej retrospektywy jej twórczości – od debiutanckiego Duetu dla Kanibali (1969) po eseje telewizyjne przybliżające stanowiska autorki na kwestie literatury, kinematografii czy teatru. Wśród nich znalazł się również doceniony na … Czytaj dalej

Po stronie zwykłego człowieka – omówienie twórczości Mahamata-Saleha Harouna

Mahamat-Saleh-Haroun

Mahamat-Saleh Haroun, reżyser Lingui – filmu, który w ubiegłym roku walczył o Złotą Palmę na festiwalu w Cannes, a w piątek 8 kwietnia ma wejść na polskie ekrany – to pierwszy w historii obywatel Czadu, któremu udało się zrealizować film pełnometrażowy.

Światła miasta w twórczości Wong Kar-waia

Chungking Express

Niewielu było w historii kinematografii twórców tak bardzo fetyszyzujących kolor jak Wong Kar-wai1. Hongkoński reżyser, autor Chungking Express (1994) i Upadłych aniołów (Duo luo tian shi, 1995), wraz ze swoim etatowym operatorem Christopherem Doyle’em podgląda własnych bohaterów na tle miejskich feerii świetlnych powielających się w szybach witryn i świecących paralelnie do emocji, jakie targają zagubionymi protagonistami. … Czytaj dalej

Netflix po filipińsku – przegląd twórczości Antoinette Jadaone

Tropikalne upały przetaczające się w tym tygodniu przez Polskę kierują naszą uwagę stronę Dalekiego Wschodu – w końcu dobre kino pozwala czasem zapomnieć o niedogodnościach dnia codziennego. Netflix posiada całkiem sporą kolekcję filmów jednej z najciekawszych filipińskich reżyserek Antoinette Jadaone. Z okazji premiery na platformie jej najnowszego projektu – FAN GIRL, zapraszamy do przewodnika po … Czytaj dalej

Wydrążyć duszę – o filmach Siona Sono

Większość tekstów o Sionie Sono zaczyna się od następujących określeń: „kontrowersyjny”, „perwersyjny”, „radykalny”, „wywrotowy”, „bezkompromisowy”, „specyficzny”. I faktycznie trudno odmówić im zasadności – przez ponad trzydzieści lat swojej dotychczasowej kariery jeden z najciekawszych współczesnych reżyserów japońskich poruszał w swoich filmach tematy tabu, prześwietlał na wylot społeczeństwo swojego kraju, stawiając wysoce niekorzystne dla niego diagnozy i … Czytaj dalej

Niezależna kobieta – przegląd twórczości Márty Mészáros w serwisie MUBI

W serwisie MUBI dziś rozpoczął się przegląd wczesnej twórczości Márty Mészáros, pierwszej węgierskiej reżyserki filmowej w historii, zdobywczyni Złotego Niedźwiedzia w Berlinie (1975, Adopcja) oraz żony Miklósa Jancsó. Zapraszamy do tekstu, z którego dowiecie się więcej o twórczości „węgierskiej Agnes Vardy” oraz pokazywanych w ramach przeglądu produkcjach. Nazwa cyklu „Niezależne kobiety: pionierskie kino Márty Mészáros” … Czytaj dalej

Wpływy czarnego kina brytyjskiego na początki polskiej szkoły filmowej na przykładzie wczesnej twórczości Andrzeja Wajdy i filmów Carola Reeda

Andrzej Wajda (Fot. Joanna Helander ze zbiorow Osrodka KARTA)

Twórczość Andrzeja Wajdy uznawanego przez wielu rodaków za największego polskiego reżysera, ze sporą dozą słuszności w tym osądzie, owiana jest mgłą anegdot realizatorskich i opowieści o wkładzie poszczególnych pracowników planu w finalny efekt widoczny na ekranie. Demitologizacja persony warszawskiego artysty wydaje się na miejscu, szczególnie w przypadku jego pierwszych filmów z okresu narodzin polskiej szkoły. … Czytaj dalej

Klasyczna Sala: Imaginacja o edukacji, czyli szalony tryptyk Alaina Resnais

Niekonwencjonalne narracje Alaina Resnais – tak brzmi zachęcający i intrygujący tytuł retrospektywy mniej znanych dzieł francuskiego reżysera, których premiery przypadają na dekadę lat 80-tych. Upłynęło więc sporo czasu od chwili, kiedy zyskał światową sławę za pomocą nowofalowych arcydzieł w postaci Hiroszima, moja miłość (Hiroshima, mon amour) lub Zeszłego roku w Marienbadzie (L’Année dernière à Marienbad). … Czytaj dalej

Filmy ponad czasem, czyli tydzień z kinem Lava Diaza

  WSTĘP Twórczość Lava Diaza to zjawisko. Wynikające między innymi z naturalnej potrzeby przesuwania granicy. Moja ciekawość zawsze kazała mi szukać ekstremum w różnych dziedzinach. Kino, co rusz udowadnia, iż zawsze może być brutalniejsze, intensywniejsze, bardziej intertekstualne. A że filmami rządzi też czas, możemy też zadać sobie pytanie, ile wytrzymamy na pojedynczym seansie? Czy ekstremalnie … Czytaj dalej