Sekcje konkursowe / Focus on Lithuania i Cinephile

Przybliżamy program nadchodzącego Tramway Film Festival, który objęliśmy naszym patronatem. Ujawniono już skład konkursów Cine Sin Fine i Cineverso oraz sekcji pozakonkursowych Focus on Lithuania i Cinephile, poświęconej twórczości węgierskich reżyserów.

CINEPHILE

W pozakonkursowej sekcji Cinephile znalazły twórczość węgierskich reżyserów. Pokazy odbędą się w dwóch blokach. W pierwszym zaprezentujemy pełnometrażowy film fabularny, a drugi będzie się składał z trzech filmów krótkometrażowych.

Podziwiane, lecz od dawna niedostępne dzieło wpływowego węgierskiego autora i stałego współpracownika Béli Tarra, György’ego Fehéra, Zmierzch jest jednocześnie egzystencjalną tajemnicą morderstwa i okazałą medytacją nad czasem i przestrzenią. Oszałamiająco ukazaną w bogatej czerni i kaskadowych szarościach przez operatora Miklósa Gurbána (Harmonie Werckmeistera). Tramway Film Festival z dumą zaprezentuje Zmierzch po raz pierwszy w Polsce w zupełnie nowej cyfrowej wersji przygotowanej przez Narodowy Instytut Filmowy – Węgierskie Archiwum Filmowe i FilmLab, nadzorowanej przez Gurbána. Międzynarodowa premiera cyfrowej wersji filmu odbyła się na tegorocznym Berlinale.

O filmie wspominano jednym tchem obok innych filmów z tamtych czasów, takich jak Potępienie (Béla Tarr, 1988) i Woyzeck Jánosa Szásza (1993 / opisywany przez nas w Projekcie: Klasyka), ale pod wieloma względami jest mniej „czytelny” niż którykolwiek z tych filmów. Węgierski krytyk filmowy György Báron napisał, że zna niewielu filmowców, którzy potrafiliby wniknąć w ludzkie twarze tak głęboko jak György Fehér. Jako jednego z nich wymienił Carla Theodora Dreyera.

Na festiwalu w Berlinie nasza redaktorka Julia Palmowska zanotowała na temat Zmierzchu:

„Film Fehéra jest prawdopodobnie jednym z najbardziej przerażających w historii kina. Reżyser wytrąca z epistemicznej homeostazy i strachem wprowadza w hipnozę, redukując fabułę do skrawków. Mając za zaufanego mistrza temporalny bezkres, w którym niczym w piekle zaklęto mieszkańców równie rozległej wsi, kreśli ponury obraz ludzkiej egzystencji” (CAŁY TEKST).

Druga część sekcji Cinephile poświęcona jest operatorowi i reżyserowi Jánosowi Tóthowi, mistrzowi projektowania obrazu, uznawanemu za wyjątkową postać węgierskiego kina. We współpracy z Zoltánem Huszárikiem stworzył nowy gatunek – poemat filmowy (Capriccio, 1969). Do najczystszej formy filmowego poematu doszedł we własnym filmie Aréna (1970), zbudowanym z dynamicznie zmieniających się sekwencji obrazów. Z muzyką Pétera Eötvösa był to przykład współczesnego idiomu filmowego o strukturze, materiale i języku, którego popularność w Balázs Béla Studio rosła niesłychanie szybko. W lirycznym dokumencie Istvána Bácskaia Lauró Igézet (1963) film staje się sztuką synestezji i poezji organicznej.

FILMY:

FOCUS ON LITHUANIA

Bartosz Reetz (pomysłodawca i dyrektor artystyczny Tramway Film Festival) na temat sekcji stworzonej pod patronatem Lithuanian Shorts i skupiającej się na litewskich krótkich metrażach:

Pośród wybranych filmów znajdziemy te, których premiery światowe odbyły się na największych festiwalach filmowych. Dokonując selekcji, nie sugerowałem się jednak nagrodami i innymi festiwalami. Nie chcę, żeby Tramway Film Festival był kopią, lecz żeby poruszał się po samodzielnie wybudowanych torach i odkrywał nowe talenty.

Wybrane filmy, z wyjątkiem jednego, zostały zrealizowane w latach 2019 – 2023. Większość z nich powstała niezależnie, już po zakończeniu edukacji. Dwa prezentowane filmy studenckie powstały w Litewskiej Akademii Muzyki i Teatru w Wilnie.

Spoglądając na listę wybranych filmów, znajdziemy tutaj zarówno bardzo intensywne kino narracyjne, poetyckie pejzaże ludzkiej duszy, jak również kino eksperymentalne. Tematyka podejmowana przez młodych litewskich twórców jest bardzo różnorodna. Od zmagania się z dziedzictwem postsowieckim i kina drogi poruszającego się w mroku samotności i poszukiwaniu porozumienia międzypokoleniowego, przez egzystencjalną wędrówkę w głąb ludzkiej duszy z zacieraniem się granicy między żywymi i umarłymi, aż do relacji człowieka ze środowiskiem i przyrodą przez wsłuchiwanie się w cykle natury i mity greckie.

LISTA FILMÓW WYBRANYCH DO SEKCJI POZAKONKURSOWEJ FOCUS ON LITHUANIA:

CINE SIN FINE

Sekcja Cine Sin Fine prezentuje hybrydy fabularno-dokumentalne, eseje, filmy eksperymentalne i awangardę.

10 polskich premier i 1 premiera światowa spośród 12 filmów prezentowanych w tej sekcji konkursowej.

LISTA FILMÓW WYBRANYCH DO SEKCJI KONKURSOWEJ CINE SIN FINE:

CINEVERSO

Sekcja Cineverso – cinema from the other side została stworzona dla krótkometrażowych filmów fabularnych potrafiących ożywić zastane schematy kina fabularnego, a niekiedy wręcz zbudować nowe.

9 polskich premier na 13 prezentowanych filmów konkursowych.

LISTA FILMÓW WYBRANYCH DO SEKCJI KONKURSOWEJ CINEVERSO:

Maciej Kowalczyk

Przybliżamy program nadchodzącego Tramway Film Festival, który objęliśmy naszym patronatem. Ujawniono już skład konkursów Cine Sin Fine i Cineverso oraz sekcji pozakonkursowych Focus on Lithuania i Cinephile, poświęconej twórczości węgierskich reżyserów.

CINEPHILE

FOCUS ON LITHUANIA

CINE SIN FINE

CINEVERSO­

CINEVERSO