Wracamy do Was z sylwetką Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi i przypominamy o zbliżającym się otwarciu wystaw stałych już w październiku [LINK]. Odkryliśmy przed Wami już historię ekspozycji okołofilmowych, jakie miały miejsce w przestrzeni kompleksu EC1 [LINK]. Przybliżyliśmy aktualne inicjatywy – wydarzenia organizowane cykliczne przez NCKF oraz takie, przy których współpracuje z innymi miejskimi instytucjami [LINK]. Nadeszła pora na coś dla bibliofili, ponieważ NCKF angażuje się również w wydawanie książek i komiksów o charakterze zarówno filmoznawczym, jak i kinofilskim.
Prószyński. Odwieczne pieśni
Nie przesłyszeliście się – komiksy! W 2020 roku został wydany komiks zatytułowany Prószyński. Odwieczne pieśni, którego głównym bohaterem jest Kazimierz Prószyński. To postać zapomniana, a przecież odegrała kluczową rolę w historii kina. Łódzkie instytucje kultury już od jakiegoś czasu próbowały odświeżyć pamięć o Prószyńskim, którego uważa się za ojca polskiego kina. Przede wszystkim był jednym z pionierów filmowej technologii. Kilka miesięcy przed słynnymi braćmi Lumière skonstruował pierwszy na świecie aparat do rejestracji i odtwarzania filmów, znany jako pleograf.
W 2018 roku w NCKF zorganizowano również wystawę Kazimierz Prószyński – wynalazca i wizjoner, a wśród eksponatów prezentowanych widowni pojawiły się takie wynalazki jak biopleograf, którym wizjoner zrealizował pierwszy polski film, Powrót birbanta. Natomiast sam komiks Prószyński. Odwieczne pieśni łączy autentyczne wydarzenia z biografii Polaka z elementami akcji, horroru i science fiction. Dzięki brakowi skonkretyzowanych informacji na temat życia Kazimierza Prószyńskiego, twórcy mieli swobodę w kreowaniu fabuły, co pozwoliło na połączenie interesujących wydarzeń historycznych z ekscytującymi postaciami, zarówno ze świata nauki, jak i kultury oraz polityki. W opowieści pojawiają się chociażby Ignacy Jan Paderewski, Stanisław Witkiewicz czy Mieczysław Karłowicz.
Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.
Kadry Kawalerowicza
Najnowszą publikacją wydawnictwa NCKF-u są Kadry Kawalerowicza, które otrzymały nominację do 15. Nagród przyznawanych przez Polski Instytut Sztuki Filmowej w kategorii: Książka o tematyce filmowej [ogłoszenie 20.09 – SPRAWDZIĆ]. Jest ona pokłosiem organizowanego wspólnymi siłami z krakowskimi instytucjami kultury „Roku Kawalerowicza”, czyli cyklu wydarzeń upamiętniających 100. rocznicę urodzin jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów, autora Pociągu czy Matki Joanny od Aniołów.
Wydanie wspomnianej książki, zredagowanej przez Rafała Syskę i Annę Wróblewską, okazało się doskonałym sposobem na uczczenie artysty. Zaproszenie najwybitniejszych filmoznawców i krytyków filmowych z całej Polski do jej współtworzenia przyczyniło się do powstania wartościowej i wszechstronnej analizy twórczości Jerzego Kawalerowicza oraz jej wpływu na polską kinematografię. To z pewnością doskonałe źródło wiedzy i refleksji dla miłośników polskiego kina.
Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.
Inne
Waszej uwadze polecamy również typowo filmoznawcze publikacje, w które zamieszani byli nasi krytyczno-filmowi znajomi z redakcji czasopisma „Ekrany”. Są to dwie książki: Mind-Game Films. Gry z narracją i widzem autorstwa Barbary Szczekały oraz O historii stylu filmowego, czyli klasyczna pozycja Davida Bordwella, którą na język polski przełożył Miłosz Stelmach.
Książka Szczekały stanowi fascynujący przegląd tzw. mind-game films. Ten nurt kina współczesnego, opisywany wcześniej chociażby przez Thomasa Elsaessera, jest znany z eksplorowania niejasnych fabuł, logicznych niemożliwości i bohaterów o patologicznych umysłach, co skutkuje odbiorczym zawrotem głowy u widzów. Jeżeli spotkaliście się kiedykolwiek z figurą niewiarygodnego narratora, prawdopodobnie mieliście do czynienia z takim „mózgotrzepem”, jak fani określają tego typu filmy. Skłaniają one widzów do zaangażowania się w trudną interpretację i manipulują ich pojęciem prawdy lub rzeczywistości.
Z kolei pozycja, która wyszła spod pióra ojca filmowego neoformalizmu, ma za zadanie zaprezentować „historiografię stylu wizualnego” – jak twierdził sam autor. Bordwell chciał pokazać, że w czasie względnie krótkiej historii kina medium to prowokowało wielu inteligentnych ludzi do całkiem wyrafinowanych rozważań o stylistycznych prawidłowościach. Chociaż spora część teoretyków nie uważała się za filmoznawców i nie pracowali oni w ramach środowiska akademickiego, ich wysiłki zbudowały pewną tradycję badawczą. To z kolei wpłynęło na nasz sposób myślenia o filmie i jego oddziaływaniu na nas. Celem książki było zatem pokazanie, jak na przestrzeni XX stulecia rozwijały się te optyki namysłu nad zjawiskiem filmu.
Liczymy na to, że otwarcie nowych wystaw „Kino Polonia” i „Materia kina” w NCKF-ie okaże się równie ciekawą kartą w historii polskiej kultury filmowej, jak te zapisane przez wyżej wymienionych autorów.
