Na co do kina? #108 Cotygodniowy przegląd premier

„Midsommar. W biały dzień” to taki film, o którym najlepiej nic nie wiedzieć przed seansem. Jeśli jednak samo nazwisko Ariego Astera nie stanowi dla Was wystarczającej rekomendacji, wiedzcie, że drugie dzieło Amerykanina nie jest takie, jak sugeruje to zwiastun. Jeśli miałbym wyciągnąć gatunkowe etykietki z szuflady z napisem passé, nazwałbym „Midsommar” folk horrorem (a także slasherem) świadomym swych wielkich przodków, ale jeszcze trafniej… dramatem obyczajowym (a może nawet baśniowym melodramatem!). Podobnie jak w „Hereditary”, Astera interesują przede wszystkim ludzkie związki, tym razem w dwóch aspektach: rodziny i relacji partnerskich. Nie boi się on tych więzi rozciągać, rozrywać, kroić i poddawać badaniom, by dojść do niepokojących wniosków dotyczących funkcjonowania człowieka. W „Midsommar” porzuca (i dobrze!) ciężką intensywność znaną z „Hereditary”, pozostając jednak w sferze języka uczuć, próbując przekazać, jakie emocje towarzyszą przełomowym chwilom w życiu bohaterów. 

Mimo że reżyser odwołuje się do rzeczywistych rytuałów związanych z nordyckim świętem przesilenia letniego, nie obciąża opowieści zawiłościami historyczno-kulturowymi. Okrasza ją za to makabreską i czarnym humorem, budując lekki dystans, a jednocześnie dbając, by nie przesłoniło to przemyślanej struktury fabularnej i problematyki. „Midsommar” to film spokojny, nadzwyczaj zdyscyplinowany, wręcz stonowany dramaturgicznie, w którym próżno szukać większych kulminacji czy nagłych zwrotów okoliczności. 

Pewnej reżyserii towarzyszą olśniewające, technicznie wymagające zdjęcia Pawła Pogorzelskiego: prześwietlone, operujące pastelowymi barwami, skąpane w bieli przechodzącej w blady róż. Choć fabuła jest w zamierzony sposób przewidywalna (i sama w sobie godna uwagi), najciekawsze często dzieje się na planie metaforycznym. Losy postaci ponownie nabierają znamion fatalizmu (scenografia skrywa wiele wskazówek, zapowiadając przyszłe wydarzenia). Tak jak w debiucie młody twórca pozwala bohaterom powoli odkrywać przerażającą prawdę stojącą za strukturami i wspólnotami, które uznajemy za bezpieczną przystań. I jeśli gdzieś skrywa się element grozy, to właśnie tu – Amerykanin po raz kolejny zwraca uwagę na sprzeczności i skrajności skryte w człowieku, związkach, jakie buduje, jego relacjach z otoczeniem. Często wypierane, chowane w cieniu, w „Midsommar” wychodzą one na światło dzienne, ujawniając niepokojącą prawdę o nas samych.