Może się napijemy? – recenzja filmu „Film powieściowy” – Berlinale 2022

Dwa akapity o ostatniej twórczości Honga wydają się konieczne, by opowiedzieć o Filmie powieściowym, gdyż trudno ten obraz traktować w oderwaniu od kontekstu jego powstania. Najnowszy obraz największego z epigonów Érica Rohmera koncentruje się na wybitnej pisarce Jun-hee (Lee Hye-young, protagonistka z In Front of Your Face), której od kilku lat doskwiera kryzys twórczy. Postanawia przyjechać do miasteczka na przedmieściach Seulu, by odwiedzić swoją przyjaciółkę Sewon, która przed laty rzuciła pisarską karierę w stolicy i teraz kieruje małą księgarnią. Wycieczka ta uwięzi Jun-hee w swoistej pętli ciągłych spotkań różnych osób z przeszłości m.in. poety – przyjaciela sprzed lat, reżysera (Kwon Hae-hyo), który niegdyś miał zaadaptować jedno z jej opowiadań na film, czy rozpoznawalną aktorkę, która niedawno zawiesiła karierę, Kil-soo (powalająca jak zwykle Kim Min-hee), z którą szybko znajduje nić porozumienia.

Podobnie jak w Reality Quentina Dupieux jednym z głównych tematów Filmu powieściowego jest tworzenie filmu, a raczej niemożność stworzenia go. Ciągle zmieniające się okoliczności i nachodzące twórczynię wątpliwości. Trudno w tym nie szukać komentarza reżysera co do samego siebie, zwłaszcza gdy zwrócimy uwagę na mnogość funkcji, które na planie wykonuje Hong. Poza reżyserowaniem i napisaniem scenariusza, Koreańczyk ponownie odpowiada za zdjęcia, montaż, produkcję i muzykę. Hong w najnowszym obrazie rozważa temat tego, czym jest sztuka i czy praca przy niej daje nam wartość samą w sobie i jest ważniejsze lub lepsze od robienia czegokolwiek innego.

Kluczowy moment Filmu powieściowego następuje mniej więcej po godzinie seansu, gdy najważniejsze postaci spotykają się na zapleczu księgarni, a ktoś rzuca hasło „może się napijemy?”. Otwarcie butelek makgeolli może nie przełamie wszystkich nieporozumień i wątpliwości, ale niczym w stanowiącym fundament Na rauszu eseju Finna Skårderuda (TU przeczytacie o jego tekście więcej) dzięki odrobinie promili „wszystko wskakuje na swoje miejsce”, niedawno skrępowane linami własnych wątpliwości rozmowy uwalniają się, a film być może będzie mógł jednak powstać.

O ile pieczołowicie napisany scenariusz, przeplatany improwizacją, wygrany przez wspaniałych i świetnie się rozumiejących aktorów jest już standardem w produkcjach reżysera, to po kilku bardziej melancholijnych dziełach, ewentualnie przełamywanych raz na jakiś czas humorem (legendarny już zoom na kota z Kobiety, która uciekła), tym razem otrzymujemy niemal komedię. Jasne dalej pozbawioną slapsticku, czy dowcipów, przepełnioną wątpliwościami i pewną goryczą kontestacji własnej egzystencji, ale jednak przy tym niezwykle zabawną. Wynika to po części z naszego przywiązania do języka Honga i jego postaci, Film powieściowy to już dwudziesty siódmy (!) pełny metraż artysty i szósty udział w konkursie głównym Berlinale. Nie tylko Jun-hee spotyka się tu z dawnymi znajomymi, robią to także widzowie. A wiadomość, że w końcu możemy się napić, po równo cieszy strony po obu stronach ekranu.