Hell’s Kitchen – recenzja filmu „Punkt wrzenia”

Atmosfera gęstnieje, stopniowo wzrasta poziom adrenaliny i kortyzolu. Wiszący w powietrzu wybuch frustracji podsyca rozdźwięk między pracą kucharzy a działaniami menadżerki, córki współwłaściciela restauracji, walczącej o jej laurkowy obraz w mediach społecznościowych. Nieważne jak silne są animozje – pełne sztucznych uśmiechów selfie załogi na Instagrama jest obowiązkowym punktem wieczoru. Kiedy pozory zostaną zachowane, można spokojnie wrócić do komunikacyjnej Wieży Babel, krycia tych, którzy wiecznie się nie wyrabiają i wciągania kreski, żeby przetrwać wieczór. W tle zaś przemycane są rozterki naszych czasów, jak choćby ta dotycząca walki między ukłonem w stronę klasycznej prostoty a ciągłym, współczesnym poszukiwaniem oryginalności – i tego, co jest bardziej pożądane z punktu widzenia rynku. Słusznie nasuwa się skojarzenie ze Świnią Michaela Sarnoskiego [NASZA RECEZJA] i pamiętną sceną w restauracji, kiedy Nicolas Cage tłumaczy szefowi kuchni molekularnej fasadowość nie tylko obranego stylu prowadzenia biznesu, ale i życia.

Jednak tym, co stanowi o absolutnej wyjątkowości i wielkości tego tytułu, jest przede wszystkim jego warstwa formalna. Gęstą atmosferę chaosu i powolnej utraty kontroli udaje się uzyskać dzięki operatorskiemu warsztatowi Matthew Lewisa, który cały spektakl zrealizował jednym ujęciem. Olbrzymia dyscyplina, zarówno od strony technicznej, jak i aktorskiej, będąca warunkiem koniecznym tego typu przedsięwzięć, skutkuje otrzymaniem dynamicznego doświadczenia obcowania z żywą, emocjonalną tkanką. Lewis bezczelnie podgląda bohaterów w sytuacjach najbardziej krępujących, trzymanych w tajemnicy przed innymi: wspomagania się używkami, płaczu w toalecie czy obnażenia psychicznych ran przed koleżanką z pracy. Jest w tym osobliwe doświadczenie intymności i samotności, a także mentalnego kołowrotka, który nie chce się zatrzymać. W końcu Andy, zupełnie jak główna bohaterka Ajki Siergieja Dworcewoja [NASZA RECENZJA], balansując na skraju upadku, przez cały seans szuka ucieczki z sytuacji, która go przerasta.

Być może nie jest to film zaskakujący na poziomie scenariusza, z finałem, który może rozczarowywać, a przynajmniej nie dawać satysfakcji, na jaką liczyło się podczas tak intensywnego widowiska. Warto jednak spojrzeć na niego jak na Stendhalowe zwierciadło, operujące jednością miejsca i czasu, gdzie najważniejsze jest wierne odwzorowanie rzeczywistości. Dlatego też projekt ten nie posiadał scenariusza w klasycznym tego słowa rozumieniu, z kwestiami do nauczenia się na pamięć, a jedynie sceniczne wskazówki. Ładunek improwizacyjny miał oddać naturalność sytuacji i zerwać ze sztywnymi ramami kreacji.

Fenomen obrazu Barantiniego tkwi w mnogości interpretacji. Można to dzieło traktować jako pewną formę eksperymentu z pogranicza reportażu, behawioralnej lupy do obserwowania ludzi w sytuacjach spychających ich na skraj psychicznej wytrzymałości, a jednocześnie powtarzanych codziennie od nowa. Można też jako metaforę dzisiejszego świata, rozpędzonego neoliberalizmem oraz ciągłą potrzebą rozwoju i bombardowania krytyką, w którym w Bieszczady udaje się wyjechać tylko nielicznym. Świata, w którym ciągle modny jest trend oszczędzania na pracownikach. A można jako portret ludzi niedopinających rzeczywistości, którzy są zawsze między jedną rzeczą a kolejną. Ludzi codziennie dźwigających indywidualne bagaże, chowających je być może pod długimi rękawami kuchennego fartucha, idealnie wyprasowaną bluzką czy grzecznym uśmiechem, żeby tylko przetrwać kolejny dzień.