Delukse – recenzja serialu „Królowa”

W tym szaleństwie jest jednak metoda. Nie wiem, na ile to zabieg zamierzony, a na ile szczęśliwy skutek uboczny braku wyrafinowanych umiejętności narracyjnych (mam nadzieję, że jednak to pierwsze), ale sprawa z Królową wygląda tak, że ten serial jest jak Polska. Nienawidzisz, ale nie wyjeżdżasz, a z każdą minutą przyzwyczajasz się coraz mocniej, aż jest ci tak bardzo wszystko jedno, że zaczynasz pić wódkę z innymi i śpiewać piosenki disco polo, wywijając na parkiecie piruety. Czy to źle świadczy o tobie? Zapewne tak, ale pijani są już wszyscy, a jutro i tak nikt nie będzie o niczym pamiętać, więc polejcie jeszcze jednego. Tak całkiem na poważnie: ta produkcja ma spory ładunek leczenia z kompleksów – i to każdej ze stron: zarówno gardzących przyziemną codziennością majętnych bywalców salonów, jak i przygniecionych grawitacją mieszkańców prowincji. Gruba kreska świetnie ilustruje w jakimś stopniu naszą mentalność, mocno pragnącą być ą i ę oraz odbić się od trawiących duszę niedostatków.

Jednak przede wszystkim to serial o spolaryzowanej Polsce, szukający wspólnej przestrzeni dla tych, którzy na co dzień mówią innymi językami. Konserwatyzm symbolizuje tutaj oczywiście górnictwo – relikt przeszłości, stagnacji, wręcz zacofania. A wystarczy tak niewiele, żeby wprawić machinę w ruch i ją zmienić: „tylko i aż” poznanie „innego”, który przecież jest „tym samym”. Twórcy być może asekuracyjnie nie postawili w kontrze do Loretty właściwej grupy ludzi, a być może wiedzą, że na to jeszcze za wcześnie, szczególnie że serialowy format nie jest docelowym do wskazywania palcem źródła problemów i stawiania pogłębionych diagnoz naszego kraju. Dlatego przyjmuję i doceniam tę górniczą symbolikę, stojącą jedną nogą w proekologicznym, drugą w robotniczym dyskursie.

Kicz narracyjny każe z jednej strony odwrócić głowę, z drugiej na to nie pozwala, ponieważ to, jak bardzo pozbawiona filmowego smaku jest ta opowieść, nie ma większego znaczenia. Jej siła tkwi w bohaterach, w których chcąc nie chcąc nie można się nie zakochać. Sylwester/Loretta uwodzi poszukiwaniem straconego czasu. Mimo że dziś ma ugruntowaną pozycję na francuskiej scenie dragu, w Polsce czuje się jak przed emigracją, jakby wszystko stanęło tu w miejscu na kilkadziesiąt lat. Wioletta subtelnie przechodzi od zranienia spowodowanego opuszczeniem, do szukania w sobie miejsca na przebaczenie i rozpoczęcie nowego rozdziału w życiu, w którym w końcu wejdzie w upragnioną rolę córki. Pogodą ducha zachwyca Iza – wyznawczyni optymizmu w warunkach najbardziej skrajnych (jakie to niepolskie!). W tle zaś mamy echa dawnej miłości, niemożliwej ani wtedy, ani teraz, zatopionej zatem na zawsze w bursztynie. Wisienką na torcie jest zaś cudowny Corentin (Kova Réa), przybyła z Francji drag queen, która aksamitnymi kimonami, welurowymi marynarkami i szminką na ustach zwiastuje inny, lepszy czas, czekający za zachodnimi drzwiami.

Czy Królowa jest zatem serialem udanym? I tak, i nie. Ciary żenady będą Wam towarzyszyć przynajmniej przez połowę produkcji – jeśli dotrwacie do tego momentu. Nie jest to dzieło wysmakowane, nie jest nawet dobre. Ale chyba nawet nie próbuje takim być. Zamiast tego oferuje szczere, prawdziwe emocje i część mnie to kupuje. Euforia, która udzieliła mi się od połowy trzeciego odcinka, przykryła papierowość zarówno postaci, jak i punktów zwrotnych, sztucznie udramatyzowanych, odmierzonych od linijki i męcząco przewidywalnych. To jest taki nasz „delukse” – przaśny, nawet wtedy, kiedy wyjeżdża na kilkadziesiąt lat do Francji. Pomyślność większości wątków, na pierwszy rzut oka niemożliwych do spełnienia, jest absurdalna, ale tkwi w niej piękno, którego nie mamy na co dzień. Górnicy, symbolizujący polski konserwatyzm, tańczący na jednej scenie z drag queen, są niczym sen o Polsce, której zapewne jeszcze przez dekady nie doświadczymy. Wszystko zatem co możemy zrobić, to śnić. A jeśli, cytując Corentina, choć jednej osobie doda to siły i otuchy do bycia sobą, to było warto.