Festiwal Kamera Akcja powraca po raz szesnasty jako jedno z kluczowych wydarzeń poświęconych krytyce filmowej i refleksji nad współczesnym kinem. Edycja 2025 odbędzie się w dniach 23–26 października w przestrzeniach Monopolis, Muzeum Kinematografii oraz Szkoły Filmowej. Pełna Sala po raz kolejny objęła wydarzenie patronatem medialnym.
Program tegorocznej edycji obejmuje 25 filmów – wśród nich zarówno głośne tytuły festiwalowe, jak i odkrycia autorskiego kina poszukującego. Festiwal otworzy Franz Kafka Agnieszki Holland – polski kandydat do Oscara i zarazem jeden z najambitniejszych projektów w dorobku reżyserki, będący formalnym kolażem portretującym młodość tytułowego pisarza. Widzowie zobaczą także Left-Handed Girl – debiut pełnometrażowy Shih-Ching Tsou, reprezentujący Tajwan w oscarowym wyścigu, współtworzony przez Seana Bakera. Film portretuje codzienność Tajpej, budując intymną opowieść o relacjach międzypokoleniowych i miejskim życiu. W nurcie społecznego zaangażowania osadzony jest Łobuz Harrisa Dickinsona – obraz inspirowany tradycją brytyjskiego kina realistycznego, komentujący kryzys bezdomności we współczesnym Londynie. Ojciec Terezy Nvotovej – słowacki kandydat do Oscara i koprodukcja łódzkiego Lava Films – podejmuje temat winy i odpowiedzialności w opowieści o rodzinie dotkniętej przemocą. Brazylijski Błękitny szlak Gabriela Mascaro [NASZA RECENZJA], nagrodzony na Berlinale, to z kolei utrzymana w dystopijnej konwencji historia o dążeniu do wolności i redefinicji społecznych ról.
Prosto z najważniejszych festiwali filmowych świata na 16. FKA zobaczymy m.in. Ostatni wiking Andersa Thomasa Jensena, czarna komedia z Madsem Mikkelsenem oraz Smashing Machine Benny’ego Safdiego – filmy, które zyskały uznanie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Z Cannes przyjadą takie rewelacje jak To był zwykły przypadek w reżyserii Jafara Panahiego [NASZA RECENZJA], laureata Złotej Palmy, a także Tajny agent Klebera Mendonçy Filho [NASZA RECENZJA] i Sirât Olivera Laxe [NASZA RECENZJA]. Na ekranie nie zabraknie także zdobywcy Złotego Niedźwiedzia – Snów o miłości w reżyserii Daga Johana Haugeruda [NASZA RECENZJA] wraz z innymi filmami jego trylogii (Miłość, Seks), a także kinofilskiej rewelacji Berlinale, Błysku diamentu śmierci autorstwa Hélène Cattet i Bruno Forzani [NASZA RECENZJA]. W programie znajdzie się również laureat Złotych Lwów na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – Ministranci w reżyserii Piotra Domalewskiego.
W programie znalazły się również filmy, które reinterpretują znane konwencje i gatunki. Sprawa osobista Dominika Molla, pokazywana wcześniej w konkursie głównym w Cannes, analizuje społeczne napięcia we współczesnej Francji w kontekście protestów „żółtych kamizelek”. Wypadek fortepianowy Quentina Dupieux [NASZA RECENZJA] to satyra na kulturę influencerów, z charakterystyczną dla reżysera lekkością i absurdem. Brzydka siostra Emilie Blichfeldt [NASZA RECENZJA] sięga po motywy baśniowe, konstruując opowieść o kobiecej tożsamości i presji społecznej. Skomplikowani Michaela Angelo Covino [NASZA RECENZJA] nawiązują do klasyki komedii romantycznej.
KLASYKA: CECILLE B. DEMILLE I LOUIS MALLE
W sekcjach poświęconych klasyce widzowie znajda m.in. Union Pacific Cecila B. DeMille’a, western z 1939 roku, który jako pierwszy film w historii zdobył Złotą Palmę w Cannes — wyróżnienie przyznane mu retroaktywnie. Film ten to monumentalne dzieło amerykańskiego kina, łączące epicką narrację z widowiskowymi scenami, które ukształtowały gatunek westernu na wiele lat. To wyjątkowa okazja, by zobaczyć tę historyczną produkcję na dużym ekranie w doskonałej jakości.
Obok tego klasyka będzie można obejrzeć dwa dzieła Louisa Malle’a — jednego z najwybitniejszych twórców francuskiego kina. Do zobaczenia, chłopcy to poruszająca opowieść o dorastaniu, samotności i próbach odnalezienia swojego miejsca w świecie, którą Malle tworzy z niezwykłą wrażliwością i subtelnością. Z kolei Zazie w metrze to pełna energii i humoru adaptacja słynnej powieści, która w lekki, czasem surrealistyczny sposób komentuje społeczne realia Paryża lat 60. Po pokazie Zazie w metrze zaplanowano spotkanie Dyskusyjnego Klubu Filmowego Pełna Sala, które poprowadzi nasza redaktorka Julia Palmowska. Zapraszamy 25 października o 19:30 w do Muzeum Kinematografii. Porozmawiamy o takich tematach jak dzieciństwo, tożsamość genderowa oraz specyficzny styl Malle’a, łączący elementy konwencji z nieoczywistą formą.
PRZEGLĄD KINA WĘGIERSKIEGO
„Węgierscy twórcy potrafią jednym filmem opowiedzieć o historii, a drugim o codziennych wyzwaniach i emocjach. To kino, które nie pozostawia widza obojętnym” – podkreśla Malwina Czajka, dyrektorka festiwalu. W programie przeglądu znalazło się siedem filmów, m.in. nagrodzony przez FIPRESCI w Wenecji 2018 Schyłek dnia László Nemesa (26 października, g. 9:45, Kino Z w Szkole Filmowej w Łodzi). Przed seansem wprowadzenie wygłosi Julia Palmowska. Widzowie zobaczą także nominowaną do Oscara i uhonorowaną Złotym Niedźwiedziem Duszę i ciało Ildikó Enyedi, kalejdoskop groteskowych sytuacji w Swobodnym opadaniu György’ego Pálfiego oraz ekscentryczną komedię Sens życia oraz jego brak Gábora Reisza.
W przeglądzie znajdą się także Pewnego dnia Zsófii Szilágyi (pokaz online), ukazujący codzienność matki trójki dzieci, oraz W świetle dnia Dénesa Nagya (pokaz online) [NASZA RECENZJA]– pięknie sfilmowany obraz wojny zupełnie pozbawiony patosu. Filmy poruszają takie tematy jak migracja, prawa człowieka i transformacje ustrojowe, a dzięki różnorodnym formom narracji sprzyjają dialogowi międzykulturowemu i pogłębiają rozumienie współczesnych Węgier. Przegląd realizowany jest ze środków Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka.
RUMUŃSKI AKAPIT
Najważniejszym wydarzeniem sekcji Rumuński akapit będzie spotkanie z Bogdanem Mureșanu, który zaprezentuje swój najnowszy film Nowy Rok, który nie nadszedł. Produkcja ta zdobyła nagrodę główną w konkursie Orizzonti na festiwalu w Wenecji 2024, nagrodę FIPRESCI oraz nominację do Europejskich Nagród Filmowych. Film ukazuje upadek komunizmu nie przez wielką historię, lecz przez losy zwykłych ludzi, co daje wyjątkową perspektywę na współczesne kino społeczno-polityczne. W sekcji zobaczymy także Kontinental ’25 Radu Jude [NASZA RECENZJA], ironiczny i gorzki obraz egzystencjalnego kryzysu wywołanego eksmisją, a także najlepszy film Konkursu Międzynarodowego na Warszawskiem Festiwalu Filmowym 2024 Najeźdźców Teodory Mihai – społeczny thriller o frustracjach i nierównościach, inspirowany słynnym rabunkiem dzieł sztuki, ze scenariuszem laureata Złotej Palmy Cristiana Mungiu.
Sekcja obejmuje również Rodzinę Moromete. Ojciec i syn – nową odsłonę kultowego cyklu o chłopskiej rodzinie ukazującą życie artysty w cieniu brutalnego systemu i socrealistycznej propagandy. Nie zabraknie kina dokumentalnego: Nasty: Więcej niż tenis to portret kontrowersyjnego tenisisty Ilie Năstase, który uczynił z kortów pole wolności i buntu, a klasyk Cristiego Puiu, Śmierć pana Lăzărescu, pozostaje jednym z najmocniejszych oskarżeń pod adresem systemowej obojętności. Blok krótkich metraży online prezentuje zaś twórców, którzy są przyszłością rumuńskiego kina. Sekcja realizowana jest we współpracy z Rumuńskim Instytutem Kultury w Warszawie.
DEBATY
W ramach 16. edycji Festiwalu Kamera Akcja odbędą się dyskusje z twórcami i ekspertami, które przybliżą współczesne kino i ważne tematy branżowe.
● „Dramat. Opinia. Recenzja. Hejt.” (17:00, 23 października 2025). Dyskusja o roli krytyki w erze mediów społecznościowych i hejtu, z udziałem Marcina Stachowicza, Anety Hickinbotham i moderatorem Miłoszem Stelmachem.
● „RESET. Czego oczekują widzowie?” (15:00, 24 października 2025). Rozmowa o trendach w kinie, eskapizmie i popularności lekkich gatunków. Gośćmi będą Łukasz Zdanowski, Julia Taczanowska i Izabela Łopuch, a dyskusję poprowadzi Sylwia Szostak.
● „Strach. Czy ratować kino?” (15:00, 26 października 2025). Debata z udziałem Kamili Dorbach, Katarzyny Warzechy, Kamila Kalbarczyka i Marcina Wierzchosławskiego o wyzwaniach polskiego kina w dobie zmian technologicznych i nowych form dystrybucji. Prowadzi Michał Pabiś-Orzeszyna.
● „Serio Pro: Debiut. Dorbach & Serdiukow” (12:30, 26 października 2025). Rozmowa Kamili Dorbach, dyrektorki PISF, i Anny Serdiukow, dyrektorki programowej Festiwalu Młodzi i Film, o wyzwaniach i szansach dla debiutujących twórców w Polsce.