Sztuka wyjścia – recenzja filmu „Kupal” – Nowe Horyzonty 2018

Tytułowy Kupal to biolog i myśliwy, cieszący się w swym kraju dużym poważaniem. Sprawia wrażenie osoby z niezwykle przerośniętym ego. Ma własne logo z pozobizną psa i swoim imieniem, prezentujące się dumnie zarówno na jego odzieży, jak i elementach wystroju domu. Ten zaś przypomina pilnie strzeżoną twierdzę, wyposażoną w kamery i mechanizmy antywłamaniowe. Wystrój posiadłości jest zdominowany przez trofea w postaci wypchanych zwierząt oraz poroży. Od czasu tragicznej śmierci dziecka kariera zawodowa bohatera zatrzymała się. Oddalił się od żony i większości znajomych, dzieląc swój czas między ukochanego owczarka Haiku, telewizję i jedzenie, którego nadmiar wywołał u niego chorobliwą otyłość.

Pewnego dnia Kupal wraz z psem zatrzaskuje się we własnej piwnicy, do której klucze zgubił kilka dni wcześniej. Kiedy okazuje się, że mechanizm otwierania drzwi odciskiem palca zepsuł się, pozostaje on w sytuacji bez wyjścia. Mimo licznych narzędzi zebranych w pokoju mężczyzna jest absolutnie bezradny wobec wysokiej jakości zabezpieczeń, które miały uchronić go przed włamywaczami. Szukanie kolejnych pomysłów na wydostanie się z nieoczekiwanego więzienia, jak i sposobów na przedłużenie egzystencji jest przedstawione w sposób niezwykle atrakcyjny i angażujący widza. Mollaie ewidentnie ma słabość do estetycznych przedłużanych ujęć, na których można zawiesić oko.

Nie mniej istotna od właściwej fabuły jest alegoryczna warstwa filmu. Reżyser zdaje się sugerować, że do zamknięcia doszło wcześniej, kiedy Kupal zaczął izolować się od świata zewnętrznego i swoich bliskich, a beznadziejna sytuacja, w której się znalazł, jest tego smutną konsekwencją. Ponadto w dziele prezentowanym na Nowych Horyzontach można doszukać się manifestu przeciwko myślistwu, przedstawionemu jako bestialska i szkodliwa rozrywka.

Prezentowany w sekcji “Iran : Iran” film to sprawnie nakręcone i dobrze poprowadzone widowisko. Reżyser nie boi się nieoczywistych zabiegów formalnych, co jest olbrzymim atutem dzieła. Nie sądziłem, że historię zatrzaśniętych drzwi antywłamaniowych można opowiedzieć w tak efektowny sposób, nadając jej przy tym drugie dno zostawiające dużą przestrzeń do interpretacji.