Klasyka kina w boxach DVD – przegląd najciekawszych pozycji na rynku

Codziennie staramy się przekazać Wam wartościowe propozycje filmowe na VOD i platformach streamingowych, by z pożytkiem wykorzystać ten trudny czas kwarantanny. Zasoby Netflixa czy HBO GO nie są jednak tak pojemne w klasykę kina jak byśmy tego chcieli. Postanowiłem zatem zwrócić się również w stronę, która jest coraz częściej zapominana przez widzów i dystrybutorów. Jeszcze kilka lat temu, gdy chciałem legalnie obejrzeć film Bergmana bez czekania kilku miesięcy czy lat na emisję w TVP Kultura, sięgałem na półkę z płytami DVD. Tak, właśnie dzięki temu nośnikowi poznałem cały zastęp klasycznych filmów. Wystarczyło pójść do Empiku lub innego sklepu z filmami i spojrzeć na półkę pełną przeróżnych pozycji.

Ukochałem sobie szczególnie tzw. boxy filmowe, zawierające od trzech do czasem nawet kilkunastu pozycji połączonych nazwiskiem reżysera, aktora czy nurtu filmowego. Często tylko w takiej wersji były one dostępne. Gwarantowała ona również niższą cenę za poszczególne filmy oraz nierzadko książeczkę z omówieniem filmografii. A jak one pięknie wyglądały (i nadal to robią) na półkach szafy. Częste były również kolekcje do kupienia w kioskach, wychodzące raz na tydzień, by wspomnieć słynną (aktualnie tylko częściowo dostępną) serię Gazety Wyborczej „30 filmów wszech czasów” wydawanych jako dodatek w formie książek z dodanym filmem. Obszerne opisy filmów przygotowało grono filmoznawców pod redakcją Krzysztofa Loski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Muszę przyznać, że w trakcie kwarantannowego sprzątania pokoju nie raz zrobiło mi się ciepło na sercu przy wycieraniu mojej kolekcji. Czas odkurzyć zatem również odtwarzacz DVD.

Niestety dla kolekcjonerów klasyki kina, czasy boomu na boxy DVD już dawno minęły, a na zestawy z klasyką na Blu Ray nigdy w Polsce nawet nie nadeszły. Polscy dystrybutorzy przestali zapowiadać nowe kolekcje, a te dawniejsze powoli się wyprzedają. Niektóre pozycje nadal można zobaczyć w katalogu na stronach sklepów dystrybutorów, często w promocjach. Wiele jednak zestawów wyczerpało swoje nakłady i w nielicznych sklepach internetowych pojedyncze egzemplarze osiągają astronomiczne ceny, nie wspominając już o cenach na portalach typu Allegro.pl. Takich przypadków jednak nie będę Wam polecać. Być może zatem teraz jest najlepszy i ostatni już moment, by zaopatrzyć się w polskie boxy DVD z klasyką kina, bez znajomości której nie da się w pełni zrozumieć współczesnego kina. Za kilka lat zostaną nam zapewne tylko anglojęzyczne wydania typu Criterion Collection.

Legendarnym pakietem filmów, którego dzień zakupu pamiętam po dziś dzień, jest wydany w 2011 roku zestaw 6 późnych filmów japońskiego mistrza Yasujirō Ozu. Twórczość na nowo odkrytego w Polsce reżysera po retrospektywie na festiwalu Nowe Horyzonty dystrybutor Gutek Film przybliżył najpierw wprowadzając do kin studyjnych w całej Polsce jego najsłynniejsze dzieło Tokijską opowieść. Została ona wydana w samodzielnym wydaniu DVD oraz wraz z 5 innymi filmami twórcy (Kwiat równonocy, Dzień dobry, Dryfujące trzciny, Późna jesień, Jesienne popołudnie) w omawianym boxie. Zestaw, niegdyś, mimo swojej prostoty (korespondującej z twórczością reżysera) uchodził za rzecz luksusową, na którą każdy kolekcjoner z pasją zbierał oszczędności. Obecnie można go nabyć w przystępnej cenie m.in. na stronie internetowej dystrybutora. Filmy jednak nic nie straciły przez te lata na swej wartości.

Jednym z przykładów bogatego w dodatki i nadal dostępnego boxu jest pakiet DVD Akiry Kurosawy wydany przez Mayfly. Wykonany z nietypowego materiału, przewiązany gustowną wstążką zawierał oprócz filmów również booklet opisujący powstanie filmów i cztery storyboardy Kurosawy w wersji kredowej i pergaminowej. Sam dobór dzieł również nie był oczywisty. Oprócz słynnego Rashōmona wydano bowiem dwa mniej znane filmy twórcy: Pojedynek w ciszy i Madadayo oraz Tateshi Danpei, gdzie Kurosawa był scenarzystą. Całość miała dopełniać zestaw trzech znacznie tańszych boxów zawierających wszystkie znane dzieła Japończyka.

 

Nie samą Japonią żyje kinoman, więc zabiorę Was również do Francji. A jak Francja to oczywiście francuska Nowa Fala i Jean-Luc Godard. Kolekcję 7 filmów na DVD wydało Kino Świat w 2009 roku, jednak jak udało mi się ustalić pojedyncze egzemplarze nadal są do kupienia. A jest o co się starać, ponieważ w szeregu stoją legendarne Do utraty tchu, Alphaville czy Szalony Piotruś. Kto nie widział, ten nie wie, czym była Nowa Fala. Mamy zatem 6 dzieł z najsłynniejszego wczesnego okresu twórczości reżysera i jeden film Detektyw z lat 80. To również przegląd aktorskich sław francuskiego kina, na czele z „pięknym brzydalem” Jeanem-Paulem Belmondo i zmarłą niedawno Anną Kariną. Wydanie zawiera booklet z krótką biografią twórcy i opisami filmów.

Niektóre aktorskie legendy kina również doczekały się wydanych w polsce boxów. Szczególnie chciałbym polecić wydaną w 2006 roku przez Galapagos kolekcję filmów z Humphreyem Bogartem. W przypadku zestawu tej uwielbianej przeze mnie gwiazdy amerykańskiego kina lat 40. i 50. nie ma mowy o „wypełniaczach” czy nawet o mniej znanych pozycjach w filmografii. To po prostu 6 absolutnych must see, 6 obowiązkowych pozycji dla każdego kinomana. Ale nie martwcie się, bo ogląda się je z olbrzymią przyjemnością i łatwością. To kino gatunkowe: kryminały noir, melodramaty, a nawet swoisty western. Zresztą nie wierzę, że nie słyszeliście o Casablance czy Sokole Maltańskim. A jeśli nie widzieliście, to macie dobrą okazję, by to zmienić. Nie będziecie żałować, obiecuję. Klimatyczny czarny booklet wprowadzi Was do oglądanych produkcji.

Klasyka kina to oczywiście nie tylko dawno zmarli twórcy i czarno-białe pozycje. Gutek Film przybliżył nam w 2011 roku twórczość mistrza brytyjskiego kina Mike’a Leigh. Zestaw zawiera dwa kluczowe obrazy twórcy, czyli Życie jest słodkie, gdzie ostatecznie ukształtował się jego styl i zawiązał wiele kluczowych aktorskich znajomości jak choćby z Jimem Broadbentem czy Timothym Spallem, którzy wystąpią w jeszcze wielu jego produkcjach. Nadzy to zaś pierwszy sukces na festiwalu w Cannes w postaci Złotej Palmy za reżyserię i dla aktora Davida Thewlisa. Ponadto w zestawie mniej znane Współlokatorki, dziejące się w epoce wiktoriańskiej Topsy-Turvy i dwie krótkometrażówki.

Nie ulega wątpliwości, że zestawy filmów polskich reżyserów, z oczywistych względów, będą najdłużej i najłatwiej dostępne. Widziałem już niejeden box filmów Krzysztofa Kieślowskiego, Romana Polańskiego czy Andrzeja Wajdy. Warto jednak wspomnieć o serii kolekcjonerskich zestawów firmy Galapagos z ostatnich lat, których osobiście nie znam, ale których zawartość można zobaczyć m.in. na oficjalnych unboxingach. Nie da się ukryć, że wyglądają imponująco. Oprócz wszystkich lub niemal wszystkich filmów dołączono przepiękny album ze zdjęciami. Niestety, trudno się nie zgodzić z negatywnymi komentarzami, że takie ekskluzywne zestawy w cenach dobrej pralki powinny jednak zawierać płyty Blu Ray, a nie DVD.

Krystian Prusak
Krystian Prusak