W niedzielę w Krakowie zakończyła się 26 edycja międzynarodowego festiwalu Etiuda & Anima, prezentującego najciekawsze etiudy szkół filmowych oraz krótkometrażowe filmy animowane z całego świata. Nasz redaktor, Paweł “Snoopy” Tesznar miał okazję widzieć wszystkie nagrodzone filmy, a jego krótką relację prezentujemy poniżej. Zapewne przynajmniej część z nagrodzonych tytułów będzie można wkrótce obejrzeć w różnych miejscach w sieci - warto ich wypatrywać, bo każdy z tych krótkich filmów jest wart uwagi, a wiele z nich to seanse na najwyższym poziomie, dające nie mniej przyjemności, niż głośne tytuły pełnometrażowe.
KONKURS ETIUDA
Ostrom / Oblężenie / A Siege, reż. István Kovács, Węgry 2018, University of Theatre and Film Arts of Budapest
Film obsypany wyróżnieniami na festiwalu. Nagrody Jury: Grand Prix – Złoty Dinozaur oraz za najlepszą rolę aktorską dla Vedrany Božinović, a ponadto Don Kichot od Jury Międzynarodowej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych (FICC) oraz laur jury studenckiego. Opowieść o samotnej kobiecie próbującej przetrwać w oblężonym Sarajewie, która z narażeniem zdrowia i życia próbuje zdobyć konieczną do przetrwania wodę. Film imponuje realizmem oraz dużą dyscypliną realizacyjną. Surowa forma chroni przed sentymentalizmem, a całość nabiera cech, które kojarzyć się mogą z kinem postapokaliptycznym. W obliczu kryzysu klimatycznego ukazane kłopoty z wodą nabierają niepokojąco aktualnej (żeby nie powiedzieć profetycznej) wymowy.
Krasiwo żit / Żyć pełnią życia / Living It Up, reż. Yaroslav Lebedev, Rosja 2019, Moscow Film School
Rosyjska komedia utrzymana w duchu filmów Akiego Karismäkiego opowiadająca o szalonym wypadzie imprezowym kolegów z fabryki. Specyficzny humor, z nutką absurdu i podszyty smutkiem, ale inaczej niż dokonania fińskiego mistrza pozostawiający raczej pesymistyczne poczucie beznadziei. Nie przeszkodziło to publiczności festiwalu nagrodzić film jednym z wyróżnień, a jury przyznać nagrodę Srebrnego Dinozaura.
Das Mensch / Obiecanki cacanki / Pinky Promise, reż. Sophie Linnenbaum, Niemcy 2019, Filmuniversität Babelsberg Konrad Wolf
Niemiecka czarna komedia o pewnych rodzinnych urodzinach w eleganckiej restauracji, która z realistycznej satyry przeobraża się w absurdalną makabreskę przywodzącą na myśl metodę stosowaną przez Lanthimosa. Nagroda jury (Brązowy Dinozaur).
Krzyżówka / The Crossword, reż. Jan Bujnowski, Polska 2019, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
Pomysłowy drobiazg, który w dowcipnej formie przekazuje nie tak wesołą prawdę o sensie życia – lub raczej jego braku. Jury festiwalu doceniło występ Andrzeja Waldena.
Blowing in the Wind / Papierowy samolot, reż. Saito Chong, Tajwan 2019, NTUA Department of Motion Picture
Film drogi o dziewczynce próbującej odnaleźć ojca, który z dnia na dzień zniknął z jej życia. Nagroda za scenariusz dla Weng Zhongwei „za wrażliwość w ukazaniu dojrzewania do dorosłości”.
Fascinatrix, reż. Justyna Mytnik Polska 2018, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi
Nagroda za kostiumy, ale ta opowieść fantasy imponuje rozmachem realizacyjnym i bardzo intrygującą, nieco zagadkową historią. Muzyka, zdjęcia, scenografia, aktorki i aktorzy sprawiają, że jest to bardzo satysfakcjonujący seans.
Życie ze śmierci / A Life from Death, reż. Tuuli Teelahti, Finlandia 2017, ELO Film, School Helsinki
Wielki Niedoceniony czyli Nagroda Dyrektora Artystycznego Bogusława Zmudzińskiego. Poruszająca dokumentalna opowieść o hospicjum i odchodzeniu z tego świata. Zachwyca stroną formalną, gdzie minimalizm miesza się z odważnymi decyzjami estetycznymi. Ze stroną wizualną znakomicie współgra powściągliwość prowadzonej narracji oraz starannie dobrane, oszczędne wypowiedzi pacjentów i pracowników hospicjum.
Tot het einde van de wereld / Do końca świata / Till the End of the World, Holandia 2018, Nederlandse Filmacademie, reż. Florence Bouvy
Wyróżnienie Jury Międzynarodowej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych (Fédération Internationale des Ciné Clubs – FICC). Film został też dostrzeżony przez publiczność, ale zdaniem piszącego te słowa to najsłabsza z wszystkich wyróżnionych etiud. Warta zauważenia ze względu na zdjęcia, dziecięcą rolę oraz pewną zagadkowość opowiadanej historii trudnej relacji ojca i małej córeczki.
KONKURS ANIMA
Movements / Ruchy, reż. Dahee Jeong, Korea Południowa 2019
Pokazywana już w Cannes animacja zachwyciła również jury krakowskiego festiwalu, które przyznało jej Grand Prix – Złotego Jabberwocky. W lekki i pomysłowy sposób ukazuje zawiłości percepcji oraz reprezentacji rzeczywistości – nie tylko przez film animowany. Piszący te słowa film docenia, ale trudno mu jest go pokochać – w odróżnieniu od paru innych wyróżnionych tytułów.
Lola zhivaya kartoshka / Lola, żyjący ziemniak / Lola the living potato, reż. Leonid Shmelkov, Rosja, Francja 2018
Nagroda Srebrnego Jabberwocky. Świat dziecka, piękny i smutny jednocześnie. Wspaniała animacja, nawiązująca do malarstwa Paula Gauguina.
Schovka / Zabawa w chowanego / Hide N Seek, reż. Barbora Halířová, Czechy 2019
Nagroda Brązowego Jabberwocky. Zabawa dziecięca, która niepostrzeżenie przeobraża się w mały szkic o upływającym czasie. Cudowna dezynwoltura i swoboda zarówno w prowadzeniu kreski, jak i opowieści.
La Plongeuse / Nurek / The Diver, reż. Iulia Voitova, Francja 2018
Specjalny Złoty Jabberwocky dla najlepszej etiudy studenckiej w konkursie ANIMA 2019. Kobiety sportsmenki szykowane do zawodów przez silnego mężczyznę. Wspaniała forma, za którą idzie kontrowersyjna moim zdaniem, niemal antyfeministyczna treść.
Castle / Zamek, reż. Ryotaro Miyajima, Japonia 2019
Malowana tuszem afabularna japońska matrioszka. Wyróżnienie jury „za dynamiczną moc rysunku poruszającego się przez czas i przestrzeń”.
Entre sombras / Między cieniami / Between the shadows, reż. Mónica Santos, Alice Guimarães, Portugalia, Francja 2018
Jedna z najlepszych animacji festiwalu. „Animować można wszystko” słyszeliśmy w klipie promującym festiwal i ten film pokazuje to w sposób brawurowy: animuje ludzi i przedmioty, łącząc to płynnie z innymi technikami. Kapitalny kryminał „noir” – elegancki, szalony, energiczny i absolutnie zachwycający techniką i pomysłowością. Wyróżnienie jury i nagroda publiczności.
Matches / Zapałki, reż. Géza M. Tóth, Węgry 2019
Minimalistyczne dzieło węgierskiego twórcy, który za pomocą zapałek tworzy niebywałą wręcz opowieść. Moim zdaniem najlepszy film animowany spośród wszystkich nagrodzonych. Wyróżnienie jury, uzasadnione tym, że „film używa minimum środków i maksimum wyobraźni, by odegrać i wyczarować magię w przestrzeni między dźwiękiem a obrazem”.
Fizyka smutku / The Physics of Sorrow, reż. Theodore Ushev, Kanada
Wielki Niedoceniony czyli Nagroda Dyrektora Artystycznego Bogusława Zmudzińskiego. Półgodzinna animowana adaptacja głośnej powieści Georgiego Gospodinowa (wydanej również w Polsce). Dużo „poetyckości” i forma operująca zamaszystą i rozedrganą plamą barwną.
Story, reż. Jolanta Bańkowska, Polska 2018
Nagroda SFP dla reżysera najlepszego polskiego filmu animowanego. Pomysłowa, przedstawiona z lekkością opowiastka na temat niebezpiecznej strony technologii. Znakomity rysunek!
Roughhouse, reż. Jonathan Hodgson, Francja, Wielka Brytania 2018
Historia pewnej studenckiej przyjaźni nagrodzona – jakże by inaczej – przez jury studenckie. Kapitalna kreska, która ożywia rysowane flamastrem studenckie ziny z lat osiemdziesiątych.